Sân bóng chuyền, Tin Tức
Bóng chuyền hơi là gì? Cách chơi và luật thi đấu chuẩn nhất
Gần đây, bóng chuyền hơi nổi lên như một lựa chọn thú vị dành cho người chơi ở mọi lứa tuổi và trình độ. Khác với bóng chuyền truyền thống, bóng hơi sử dụng quả bóng mềm mại hơn, giúp giảm nguy cơ chấn thương. Hãy cùng Tín Phát Sports tìm hiểu bóng chuyền hơi là gì cũng như cách chơi chi tiết và luật thi đấu chuẩn nhất nhé.
Bóng chuyền hơi là gì?
Đặc điểm của bóng chuyền hơi
Bóng chuyền hơi là một biến thể thú vị của bóng chuyền truyền thống, mang đến niềm vui và rèn luyện thể chất cho mọi lứa tuổi. So với bóng chuyền truyền thống, bóng chuyền hơi sử dụng quả bóng nhẹ hơn, giúp chuyền bóng dài hơn và giảm nguy cơ chấn thương.
Mỗi đội được phép có tối đa 10 người, bao gồm 1 huấn luyện viên (có thể kiêm vận động viên), 1 lãnh đội và 5 người thi đấu trên sân.
Kích thước sân và lưới
Theo luật từ Liên đoàn bóng chuyền Việt Nam, sân bóng chuyền hơi có hình chữ nhật, dài 12m và rộng 6m. Xung quanh sân cần có khu vực trống rộng ít nhất 5m để đảm bảo an toàn cho người chơi. Chiều cao tối thiểu của sân là 5m, không có vật cản. Vì vậy việc thi công sân bóng chuyền đúng chuẩn sẽ ảnh hưởng rất lớn đển trải nghiệm tập luyện cũng như trong thi đấu.
Sân được phân chia thành các khu vực khác nhau bằng các vạch kẻ rộng 5cm có màu khác với màu mặt sân. Đường biên dọc và biên ngang nằm trong phạm vi của sân đấu.
Khu vực
- Khu giữa sân: Nằm giữa hai đường biên dọc, được giới hạn bởi đường giữa sân.
- Khu trước: Nằm trước đường giới hạn, cách đường giữa sân 2m.
- Khu sau: Nằm sau đường giới hạn, kéo dài đến biên ngang.
- Khu phát bóng: Nằm ở hai đầu sân, mỗi bên có hai vạch phát bóng cách biên dọc 25cm. Khu phát bóng được kéo dài vô hạn ra phía sau.
Lưới bóng chuyền hơi dài 7m, rộng 1m, có màu thẫm, mắt lưới 10 x 10cm được căng thẳng giữa hai cột lưới. Viền mép trên của lưới được may bằng hai lớp vải bạt rộng 5cm, bên trong có dây cáp mềm để kéo căng lưới. Mép dưới lưới được luồn bằng dây mềm để cố định vào hai cột lưới.
Cọc giới hạn (ăngten) là hai cọc dài 1,8m, đường kính 1cm, làm bằng chất dẻo chắc chắn, được sơn kẻ sọc đỏ trắng xen kẽ. Cột giới hạn được đặt ở hai đầu lưới, thẳng với mép ngoài biên dọc và cao hơn lưới 80cm. Cột giới hạn là một phần của lưới, dùng làm mốc giới hạn hai bên sân.
Về chiều cao lưới, lưới nam cao 2,2m, lưới nữ cao 2m. Trong trường hợp thi đấu cho nam trên 65 tuổi và nữ trên 60 tuổi, có thể sử dụng chiều cao lưới 2m cho nam và 1,8m cho nữ.
Hai cột lưới cao 2,25m, tròn, nhẵn và có thể điều chỉnh độ cao khi căng lưới. Cột lưới được đặt trên đường giữa sân kéo dài, cách biên dọc 0,5m (tính từ mép ngoài cột lưới).
Quả bóng chuyền hơi
Bóng chuyền hơi được làm bằng nhựa mềm với hình cầu tròn. Màu sắc của bóng là vàng đồng nhất. Kích thước của bóng được quy định là chu vi: 80 – 83cm, khối lượng: 100 – 120gr.
Độ căng của bóng được tính bằng độ nảy của nó. Khi nâng quả bóng lên cao 1m và thả rơi tự do, bóng nảy lên cao 40cm là đạt yêu cầu.
Quả bóng chuyền hơi là dụng cụ quan trọng nhất trong môn thể thao này. Nếu quả bóng không đảm bảo trọng lượng, kích thước, độ nảy và độ đàn hồi thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng trận đấu.
Luật chơi cơ bản
Với mỗi trận đấu, mỗi đội được củ 5 người ra sâ và được phép chạm bóng tối đa 3 lần để đưa bóng sang sân đối phương, các cầu thủ không được chạm bóng hai lần liên tiếp.
Trong bóng chuyền hơi, mỗi pha bóng thành công sẽ giúp đội ghi được 1 điểm. Đội nào đạt 25 điểm trước và hơn đối phương ít nhất 2 điểm sẽ chiến thắng hiệp đấu đó.
Hiệp thứ 3 có luật tính điểm khác biệt. Đội nào đạt 15 điểm và hơn đối phương 2 điểm sẽ chiến thắng. Ví dụ, tỷ số 25 – 23 hoặc 27 – 25 là hợp lệ, nhưng 25 – 24 thì không. Đội nào thắng 2 trong tổng số 3 hiệp sẽ giành chiến thắng chung cuộc.
Lợi ích của bóng chuyền hơi
Nâng cao sức khỏe
Chơi bóng chuyền mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là giúp duy trì vóc dáng cân đối. Nhờ vận động toàn thân liên tục và tốc độ cao, môn thể thao này giúp đốt cháy calo hiệu quả, giảm mỡ thừa và tăng cường cơ bắp. Các động tác bật nhảy khi đập bóng tác động tích cực đến hệ tim mạch, giúp tăng cường sức khỏe và sức bền.
Ngoài ra,bóng chuyền là môn thể thao đòi hỏi người chơi phải vận động liên tục, giúp tăng cường sự dẻo dai cho cơ thể. Các tư thế thay đổi liên tục trong quá trình chơi giúp bôi trơn các khớp, từ đó ngăn ngừa các bệnh về xương khớp. Nhờ vậy, bóng chuyền được xem là bài tập lý tưởng giúp cải thiện sức khỏe và tăng cường độ chắc khỏe cho hệ xương khớp.
Giải trí, gắn kết cộng đồng
Bóng chuyền không chỉ là một môn thể thao rèn luyện sức khỏe mà còn là nơi để bạn xây dựng những mối quan hệ mới và thắt chặt tình đoàn kết. Để đạt được thành tích tốt, các thành viên trong đội cần phối hợp nhịp nhàng, di chuyển và chuyền bóng chính xác. Qua đó, bạn sẽ học được cách giao tiếp hiệu quả, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau.
Bên cạnh tinh thần đồng đội, bóng chuyền còn mang lại niềm vui và sự giải trí cho người chơi. Vận động liên tục và phối hợp nhịp nhàng giúp bạn giải tỏa căng thẳng, xả stress hiệu quả sau những giờ học tập và làm việc mệt mỏi.
Phát triển kỹ năng
Bóng chuyền là môn thể thao đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa tay, chân và mắt. Khi chơi bóng chuyền, bạn cần di chuyển nhanh nhẹn để đón bóng, chuyền bóng và ghi điểm. Việc xử lý các tình huống bất ngờ trong trận đấu giúp rèn luyện khả năng phản xạ và tư duy nhanh nhạy. Nhờ vậy, bạn sẽ trở nên linh hoạt và nhạy bén hơn trong việc đánh giá và giải quyết các tình huống trong cuộc sống.
Ngoài ra, bóng chuyền còn giúp tăng cường sức khỏe, sự dẻo dai và tinh thần đồng đội. Đây là môn thể thao phù hợp cho mọi lứa tuổi và có thể chơi ở bất cứ đâu.
Cách chơi bóng chuyền hơi
Kỹ thuật cơ bản
Phát bóng
Về quyền phát bóng, hai đội rút thăm để chọn quyền phát bóng ở hiệp 1 và hiệp quyết thắng. Đội không được phát bóng ở hiệp 1 sẽ phát bóng ở hiệp 2.
Sau đó, người phát bóng phải đứng trong khu phát bóng và có thể di chuyển tự do hoặc nhảy phát. Tuy nhiên, khi chạm bóng, chân không được dẫm vạch hoặc ở ngoài khu phát. Khi phát bóng phải để bóng rời tay rõ ràng rồi mới đánh bóng qua lưới sang sân đối phương. Bóng có thể chạm lưới khi qua sân mà không phạm luật.
Sau hiệu còi của trọng tài, người phát bóng phải phát bóng trong vòng 8 giây. Nếu tung bóng nhưng không đánh hoặc bóng rơi chạm đất mà không chạm người phát bóng, người đó được phép phát bóng lại trong vòng 8 giây. Đội phát bóng không được che chắn người phát và đường bay của bóng.
Về điểm số, đội phát bóng thắng pha bóng được 1 điểm. Sau khi đỡ phát bóng thành công, đội được quyền phát bóng sẽ xoay vòng theo chiều kim đồng hồ. Vận động viên mới chuyển đến khu số 1 sẽ thực hiện lần phát bóng tiếp theo. Mỗi lần phát bóng chỉ được phát một lần. Lần phát tiếp theo phải do cầu thủ theo thứ tự xoay vòng thực hiện. Nếu sai thứ tự, đội phát bóng sẽ mất quyền phát bóng và đối phương được điểm.
Chuyền bóng
Trong bóng chuyền hơi, mỗi đội được chạm bóng tối đa 3 lần để đưa bóng sang sân đối phương. Tuy nhiên, một người chơi không được chạm bóng 2 lần liên tiếp và một đội không được chạm bóng 4 lần liền (trừ chắn bóng), nếu không sẽ phạm lỗi 4 lần chạm bóng.
Bóng có thể chạm vào bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể người chơi, nhưng phải trong cùng một động tác và sử dụng lực một lần. Người chơi được phép dùng nhiều động tác khác nhau để giữ hoặc đỡ bóng. Tuy nhiên, bóng không được trên cơ thể người chơi sau khi đã được đánh đi, nếu không sẽ bị tính là lỗi dính bóng. Nếu nhiều người chơi cùng đội chạm vào bóng cùng lúc, chỉ tính là một lần chạm bóng.
Sau khi hai đội cùng chạm bóng trên lưới, bóng rơi vào sân đội nào thì đội đó được quyền chạm bóng 3 lần. Nếu bóng rơi ra ngoài sân, đội nào đánh bóng ra ngoài sẽ bị tính là phạm lỗi. Nếu hai đội giữ bóng quá lâu trên lưới, cả hai đội đều bị tính là phạm lỗi và pha bóng sẽ được đánh lại.
Ngoài ra, có hai tư thế đánh bóng bị cấm trong luật bóng chuyền hơi là đứng trên mặt sân và dùng hai tay đập bóng qua lưới và đệm bóng bằng hai tay nhưng không thành khối, mỗi tay di chuyển theo một hướng.
Đập bóng
Đánh bóng tấn công là bất kỳ hành động nào đưa bóng trực tiếp sang sân đối phương, bao gồm đập bóng, bỏ nhỏ, chuyền bóng hoặc đệm bóng.
Vận động viên ở hàng sau có thể thực hiện đánh bóng tấn công bất kỳ quả bóng nào ở độ cao nào, nhưng khi bật nhảy không được dẫm hoặc vượt vạch 2m.
Vận động viên ở khu vực 2m không được đập bóng cao hơn mép trên của lưới. Thay vào đó, họ chỉ được phép chuyền bóng sang sân đối phương với độ vồng lên hoặc ngang bằng lúc qua lưới.
Bắt bóng
Ba cầu thủ hàng trước có thể dùng bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể để chắn bóng (đơn hoặc tập thể). Hai cầu thủ hàng sau không được phép tham gia chắn bóng. Nếu họ thực hiện hành động chắn bóng, họ sẽ bị tính là phạm lỗi.
Bóng có thể chạm nhanh hoặc liên tiếp nhiều lần vào người chắn bóng mà không tính là một lần chạm bóng. Sau khi chắn bóng, đội đó vẫn được phép chạm bóng 3 lần nữa. Các vận động viên chắn bóng được đưa bàn tay hoặc một cánh tay qua lưới khi chắn.
Bạn cũng cần lưu ý là không được chắn quả phát bóng của đối phương, không được chắn quả bóng mà đối thủ đánh từ khu vực 2m cũng như không chắn những quả tấn công trước vạch 2m.
Luật chơi cơ bản
Cách ghi điểm
Khi thi đấu bóng chuyền hơi bạn cần nắm rõ các quy tắc ghi điểm sau đây. Đầu tiên, đội nào phát bóng hoặc đỡ phát bóng thành công sẽ được 1 điểm. Thứ hai, đội nào đạt được 25 điểm và hơn đối phương ít nhất 2 điểm sẽ thắng hiệp đó. Trong hiệp quyết thắng, đội nào đạt được 15 điểm và hơn đối phương ít nhất 2 điểm sẽ thắng hiệp đó.
Về chung cuộc, đội nào thắng 2 hiệp trước sẽ thắng trận, trường hợp đội nào không đến sân đúng giờ đấu mà không có lý do chính đáng sẽ bị tính là bỏ cuộc. Đội thắng sẽ được 2 điểm, với tỷ số mỗi hiệp là 25:0.
Quy tắc xoay người
Khi đội của bạn giành được quyền phát bóng, tất cả các thành viên trên sân sẽ phải di chuyển theo chiều kim đồng hồ sang vị trí kế tiếp. Lúc này, người chơi mới đến khu vực số 1 sẽ đảm nhận vai trò phát bóng.
Mỗi người chơi chỉ được phát bóng một lần, sau đó quyền phát bóng sẽ được chuyển cho người tiếp theo theo thứ tự vị trí trên sân. Nếu đội phát bóng không tuân thủ đúng thứ tự xoay vòng, đội đó sẽ bị mất quyền phát bóng và đối phương sẽ ghi điểm. Thêm vào đó, tất cả các điểm mà đội mắc lỗi đã ghi được từ đầu hiệp do sai thứ tự phát bóng sẽ bị hủy bỏ.
Vi phạm và lỗi
Người chơi bóng chuyền hơi thường gặp phải các lỗi phổ biến sau đây:
| Lỗi | Dấu hiệu |
| Chạm lưới | Cầu thủ chạm vào lưới khi đang chơi |
| Chạm bóng | Cầu thủ chạm bóng liên tiếp hai lần hoặc đội chạm bóng nhiều hơn ba lần trước khi qua lưới. |
| Phát bóng không đúng khu vực | Bóng phát bóng không chạm đất trong phạm vi quy định |
| 4 lần chạm bóng | Một đội chạm bóng 4 lần |
| Lỗi vị trí phát bóng | Cầu thủ phát bóng bước ra ngoài khu vực trước khi giao bóng |
| Sai tư thế đánh bóng | Đứng trên mặt sân dùng hai tay đập bóng sang (vồ bóng). Đệm bóng 2 tay không thành một khối, mỗi tay chuyển động 1 ngả. |
Luật thi đấu bóng chuyền hơi chuẩn nhất
Luật thi đấu cơ bản
Số lượng set, tie-break
Mỗi trận đấu bóng chuyền hơi bao gồm nhiều set (thường là 3 hoặc 5 tùy giải đấu). Để chiến thắng một set, đội nào phải đạt 25 điểm và hơn đối thủ ít nhất 2 điểm. Tuy nhiên, nếu tỷ số là 24 – 24, trận đấu sẽ tiếp tục cho đến khi một đội hơn 2 điểm.
Trường hợp hai đội hòa nhau sau các set thì tie-break (set quyết định) sẽ được thi đấu như set cuối cùng nhưng chỉ đến 15 điểm (vẫn cần hơn đối thủ 2 điểm để chiến thắng). Mỗi đội phải tập trung cao độ, sử dụng mọi kỹ năng và chiến thuật để vượt qua áp lực. Mỗi điểm số ở tie-break không chỉ là bước tiến gần chiến thắng mà còn là minh chứng cho tinh thần không bao giờ từ bỏ của các vận động viên.
Thay người
Mỗi đội được phép thay người tối đa 5 lần trong một hiệp đấu. Huấn luyện viên hoặc đội trưởng trên sân phải báo hiệu cho trọng tài và nói rõ số áo của người thay thế.
Vận động viên chính thức chỉ được thay ra một lần trong một hiệp. Nếu họ muốn quay lại thi đấu trong cùng hiệp đó, họ chỉ được vào đúng vị trí trước đó của mình.
Vận động viên thay thế phải sẵn sàng vào sân khi được phép. Nếu người thay chưa sẵn sàng, đội đó sẽ bị phạt tạm dừng một lần hội ý.
Kích thước trang phục
Để đảm bảo tính công bằng và an toàn cho các vận động viên, ban tổ chức quy định về trang phục thi đấu như sau:
- Đồng phục: Vận động viên phải mặc đồng phục cùng màu sắc, sạch sẽ và không có họa tiết rườm rà.
- Giày thi đấu: Phải là giày thể thao mềm mại, không có đế cứng để đảm bảo an toàn cho bản thân và người khác.
- Số áo: được in từ 1 đến 10, với kích thước trước ngực: Cao ít nhất 10cm; Sau lưng: Cao ít nhất 15cm; Nét chữ rộng 2cm.
Các quy định khác
Trọng tài và tín hiệu
Tổ trọng tài điều khiển trận đấu bóng chuyền hơi bao gồm
- 1 trọng tài thứ nhất: Là người điều khiển chính trận đấu, ra hiệu lệnh bắt đầu, dừng trận đấu và quyết định các tình huống vi phạm.
- 1 trọng tài thứ hai: Hỗ trợ trọng tài thứ nhất quan sát và ra tín hiệu về các tình huống phạm lỗi, việt vị,…
- 2 trọng tài biên: Quan sát và báo hiệu lỗi việt vị, ném biên, phạt góc,…
- 2 thư ký: Ghi chép các thông tin về trận đấu như cầu thủ ghi bàn, thẻ phạt,… (chỉ có trong các trận đấu cấp quốc gia, toàn ngành).
Số lượng trọng tài có thể được giảm bớt tùy theo tình hình cụ thể của trận đấu, đặc biệt là ở cấp cơ sở.
Để bắt đầu điều khiển trận đấu, trọng tài thứ nhất thổi còi ra lệnh bắt đầu và dừng trận đấu. Khi có lỗi xảy ra, trọng tài thứ nhất và trọng tài thứ hai sẽ cùng quan sát, đánh giá và thổi còi dừng trận đấu. Sau đó, trọng tài thứ nhất sẽ sử dụng hiệu tay để chỉ rõ tính chất lỗi, người phạm lỗi và đội được hưởng quyền lợi.
Thời gian thi đấu
Mỗi trận đấu bóng chuyền hơi không giới hạn về thời gian cố định. Nó phụ thuộc vào số set thi đấu và tốc độ diễn ra của từng pha bóng.
Trung bình, một trận đấu ba set thường kéo dài từ 60 đến 90 phút và có thể lên đến 120 phút cho trận đấu năm set. Trong đó, thời gian nghỉ giữa hiệp 1 và 2 là 3 phút. Thời gian nghỉ giữa hiệp 2 và 3 là 5 phút. Tuy nhiên, đây chỉ là những con số ước lượng. Mỗi pha cứu bóng, mỗi cú tấn công hay những tình huống tranh bóng quyết liệt đều có thể kéo dài thời gian, tạo nên những khoảnh khắc nghẹt thở và khó đoán trước.
Khu vực thi đấu
Trước trận đấu, trọng tài sẽ tung đồng xu để chọn đội được quyền chọn sân hoặc phát bóng. Sau hiệp 1, hai đội đổi sân và nghỉ 3 phút. Giữa hiệp 2 và 3, thời gian nghỉ là 5 phút để các cầu thủ nghe huấn luyện viên hướng dẫn.
Đặc biệt, trong hiệp 3, nếu một đội dẫn trước 8 điểm, hai đội sẽ đổi sân ngay nhưng không nghỉ hay nghe huấn luyện viên hướng dẫn. Các đội giữ nguyên vị trí sau khi đổi sân và tiếp tục thi đấu, đội đang giữ quyền phát bóng sẽ tiếp tục phát bóng.
Các ứng dụng của môn bóng chuyền hơi
Vui chơi, giải trí
Bóng chuyền hơi là một hoạt động ngoại khóa cuối tuần đầy lý thú, mang đến niềm vui và cũng là cơ hội kết nối cho mọi người. Dù là picnic hay tụ tập bạn bè, việc chơi bóng chuyền hơi không chỉ đơn giản là vui chơi mà còn là cơ hội để gắn kết.
Thi đấu thể thao
Bóng chuyền hơi ngày càng phổ biến với các giải đấu phong trào được tổ chức thường xuyên ở nhiều địa phương. Đây là sân chơi bổ ích cho mọi lứa tuổi, góp phần nâng cao sức khỏe, rèn luyện tinh thần đồng đội và tạo bầu không khí vui tươi, sôi nổi. Các giải đấu phong trào thường có quy mô nhỏ, tổ chức ở cấp xã, phường, quận, huyện hoặc tỉnh, thu hút sự tham gia của các đội bóng nghiệp dư trong cộng đồng.
Tham gia các giải đấu chuyên nghiệp
Bóng chuyền hơi không chỉ đơn thuần là hoạt động giải trí mà còn là cầu nối dẫn dắt người chơi bước vào thế giới thi đấu thể thao sôi động, từ các giải đấu phong trào đến chuyên nghiệp.
Tại các giải đấu phong trào, không khí náo nhiệt, vui vẻ và tinh thần thể thao đoàn kết được đề cao. Đây là sân chơi bổ ích cho mọi lứa tuổi, giúp nâng cao sức khỏe, rèn luyện tinh thần đồng đội và tạo nên những kỷ niệm đẹp. Bước lên nấc thang cao hơn, các giải đấu chuyên nghiệp quy tụ những vận động viên xuất sắc, mang đến những màn trình diễn kỹ thuật điêu luyện và những trận đấu kịch tính, hấp dẫn thu hút sự quan tâm của đông đảo người hâm mộ.
Giáo dục, gắn kết tổ chức
Bóng chuyền hơi là môn thể thao được yêu thích trong các hoạt động phong trào, gắn kết cộng đồng tại các trường học, doanh nghiệp, khu dân cư. Các giải đấu bóng chuyền hơi thu hút đông đảo người tham gia, tạo bầu không khí vui tươi, sôi nổi và tăng cường tinh thần đoàn kết.
Các hoạt động di chuyển, bật nhảy, chuyền bóng, đập bóng không chỉ giúp phát triển các tố chất thể chất như sức bền, sức mạnh, sự nhanh nhẹn, linh hoạt và khả năng phối hợp nhịp nhàng giữa các thành viên.
Xem thêm:
Trên đây là toàn bộ thông tin về khái niệm, cách chơi và luật thi đấu của bóng chuyền hơi. Hy vọng thông tin này sẽ giúp bạn có những trải nghiệm vui vẻ và bổ ích với môn thể thao này. Bạn cũng có thể tham khảo các thông tin khác qua website tinphatsports.vn hoặc hotline 0933-238-086 để được hỗ trợ nhanh nhất.
